شعر قطران درباره زلزله ۴۳۴ ق تبریز

بود محال تو را، داشتن امید محال

به عالمی که نباشد همیشه بر یک حال

از آن زمان که جهان بود حال زینسان بود

جهان بگردد، لیکن نگرددش احوال

دگر شدی تو ولیکن همان بود شب و روز

دگر شدی تو ولیکن همان بود مه و سال

نبود شهر در آفاق خوشتر از تبریز

به ایمنی و مال و به نیکوی و جمال

زناز و نوش همه خلق بود نوشانوش

زخلق و مال همه شهر بود مالامال

در او به کام دل خویش هر کسی مشغول

امیر و بنده و سالار و فاضل و مفضال

یکی به طاعت ایزد، یکی به خدمت خلق

یکی به جستن نام و یکی به جستن مال

یکی به خواستن جام بر سماع غزل

یکی به تاختن یوز بر شکار غزال

به روز، بودن با مطربان شیرین‌گوی

به شب، غنودن با نیکوان مشکین‌خال

به کار خویش همی کرد هر کسی تدبیر

به مال خویش همی داشت هر کسی آمال

به نیم چندان کز دل کسی برآرد قیل

به نیم چندان کز لب تنی بر آرد قال

خدا به مردم تبریز برفکند فنا

فلک به نعمت تبریز برگماشت زوال

فراز گشت نشیب و نشیب گشت فراز

رمال گشت جبال و جبال گشت رمال

دریده گشت زمین و خمیده گشت درخت

دمنده گشت بحار و رونده گشت جبال

بسا سرای که بامش همی بسود فلک

بسا درخت که شاخش همی بسود هلال

کزان درخت نمانده کنون مگر آثار

وز آن سرای نمانده کنون مگر اطلال

کسی که رسته شد از مویه گشته بود چو موی

کسی که جسته شد از ناله گشته بود چو نال

یکی نبود که گفتی به دیگری که مموی

یکی نبود که گفتی به دیگری که منال

ز رفتگان نشنیدم کنون یکی پیغام

ز ماندگان نبینم کنون بها و جمال

گذشت خواری لیک این از آن بود بدتر

که هر زمان به زمین اندر اوفتد زلزال

 قسمتی از شعر قطران درباره زلزله تبریز

به نقل از کتاب پا‌به‌پای ناصر خسرو(جستارهایی در تاریخ اجتماعی ایران)، رضا فرنود، انتشارات اچ اند اس، صفحات ۱۳۷-۱۳۹

کشف نسخه‌ای بسیار کهن از قرآن

به نام او

 

دو سال از کشف صفحاتی بسیار قدیمی از چند سوره قرآن در کتابخانه دانشگاه بیرمنگام می‌گذرد و اکنون دانشگاه بیرمنگام تصمیم گرفته که نمایشگاهی دیجیتال درباره این نسخه خطی ارزشمند در امارات متحده عربی برپا کند. این صفحات که حدود یک قرن‌ در کتابخانه این دانشگاه نگهداری می‌شده، شامل آیات سوره‌های 18 تا 20 قرآن کریم به خط حجازی است و در سال‌های ابتدایی تاسیس دانشگاه بیرمنگام در ابتدای قرن بیستم به کتابخانه این دانشگاه داده شده است. یک دختر دانشجوی مقطع دکتری هنگام پژوهش بر روی اسناد کتابخانه کادبری بیرمنگام متوجه این نسخه قدیمی شد. 

تابستان سال 1394 سایت دانشگاه بیرمنگام از هیجان و شگفت‌زدگی مسؤولین این مرکز دانشگاهی قدیمی انگلیس نسبت به شناسایی ارزش این اوراق خبر داد و نوشت که این نسخه خطی با توجه به آزمایش‌های مدرن علمی، یکی از قدیمی‌ترین قرآن‌های جهان است. خانم سوزان وُرال مدیر مجموعه های ویژه (کتابخانه تحقیقاتی کادبری) در دانشگاه بیرمنگام کشف این اوراق را این‌چنین گزارش داد:
«ما هیجان‌زده هستیم که چنین سندی تاریخی مهمی در اینجا، در بیرمنگام، فرهنگی‌ترین شهر انگلیس وجود دارد. ما یک مجموعه شگفت‌انگیز در مجموعه مینگانا کشف کرده‌ایم».
بر اساس آزمایش کربن 14 برآورد شده که این قرآن در فاصله سال‌های 568 تا 645 میلادی نوشته شده و با درنظر گرفتن احتمال خطای پنج درصدی این آزمایش، به نظر می‌رسد که این قرآن پیش از دوره خلیفه سوم تحریر شده است. تاریخ رحلت پیامبر اسلام سال 632 میلادی است.
پروفسور دیوید توماس؛ استاد مسیحیت و اسلام و نادیر دینشو؛ استاد روابط بین مذاهب در دانشگاه بیرمنگام معتقدند: آزمایش کربن بر روی قرآن بیرمنگام نتایج شگفت‌آوری به ارمغان آورده و یکی از شگفت‌انگیزترین اسرار مجموعه‌ اسناد دانشگاه است».
همچنین بنا به گزارش گاردین، یکی از دستاوردهای کشف نسخه بیرمنگام این است که نسخه کنونی قرآن که امروزه در جهان اسلام استفاده می‌شود، نسبت به اولین نسخه ضبط‌ شده قرآن [در بیرمنگام] تفاوت زیادی ندارد.
حال بناست که نمایشگاه دیجیتال این اوارق ارزشمند، پاییز و زمستان امسال در شهرهای دبی، شارجه و ابوظبی برپا شود و به نظر می‌رسد که بار دیگر بحث درباره اهمیت این نسخه خطی قرآن در کشورهای اسلامی افزایش خواهد یافت.
منبع: کانال تلگرام راوی https://t.me/raawinews